معرفی
تیرچه پیش تنیده چیست؟
بتن ماده ای است که در تحمل تنش های فشاری بسیار مقاوم اما در کشش بسیار ضعیف است. اگر یک عضو بتنی با مقاومت فشاری 35 مگاپاسکال تحت تنش کششی محوری قرار گیرد هنگامی که تنش متوسط در بتن به حدود 2 تا 3 مگاپاسکال برسد بتن ترک می خورد. علاوه بر کوچک بودن مقاومت، رفتار بتن در کشش غیر قابل پیش بینی و شکست در آن نیز به صورت ناگهانی است. به جهت از بین بردن این ضعف در بتن از آرماتورهای فولادی جهت مسلح کردن عضو بتنی استفاده می شود که در نهایت مقطع بتن آرمه (بتن دارای آرماتور فولادی) نامیده می شود.
استفاده از بتن مسلح سال ها است که در ساخت انواع سازه های ساختمانی و صنعتی مورد قبول و مورد استفاده همگان است. استفاده از این ماده مرکب اگر چه مزایای بسیاری دارد اما معایبی از جمله سنیگن شدن وزن اسکلت و عدم استفاده از تمام ظرفیت باربری بتن دارد.
به همین جهت و پس از تحقیقات بسیاری که در قرن گذشته انجام شد نوع جدیدی از بتن به نام بتن پیش تنیده ابداع و ساخته شد. بتن پیش تنیده نوعی از بتن آرمه است که در آن آرماتور فولادی با مکانیزم هایی کشیده شده و این کشیدگی باعث ایجاد فشار در بتن و استفاده بیشتر از طرفیت آن می شود. تیرچه پیش تنیده بتنی یک عضو تشکیل شده از بتن پیش تنیده به همراه فولاد با مقاومت بالا است. به عبارت دیگر تیرچه پیش تنیده یا اشپنیت تیرچه ای است که در آن از سیم های فولادی با مقاومت بالا (1400 تا 1900 نیوتن بر میلی متر مربع) و بتن با مقاومت فشاری حداقل 35 مگاپاسکال به صورت مقطع T شکل معکوس ساخته می شود.
معرفی تیرچه پیش تنیده قلاب دار
سطح تیرچه پیش تنیده صاف نیست و این تیرچه سطح مقطع تی (T) شکل دارد و اگر میخواهید بدانید چه تعداد میلگرد در این تیرچه استفاده شده است، کافی است به ابتدا یا انتهای این تیرچه نگاهی بیندازید.
این حلقهها برای راحتی در جابهجایی ساخته شده است و همچنين تیرچه قلابدار در زمان نصب به وسیله قلابها در تیر اصلی نصب میشود و به مهارکننده نیازی ندارد.
![](https://arkasakht.com/wp-content/uploads/2023/09/IMG_20230715_234442.jpg)
تیرچههای پیش تنیده چه اندازهای دارند؟
بعد از مقاومت و استحکام بالا، این تیرچه ویژگی مهم دیگری هم دارد و این ویژگی طول تیرچه است. این تیرچه در اندازههای 1 تا ۱۲ متر ساخته میشود و وزن و حجم این تیرچه کمتر از تیرچههای قدیمی است. در نهایت استحکام مناسب و وزن کم این تیرچه باعث شده است، ساختمانهایی که از این تیرچه استفاده میکنند در برابر خطراتی مثل زلزله مقاومتر باشند.
![](https://arkasakht.com/wp-content/uploads/2023/09/t1.jpg)
وزن تیرچه پیش تنیده تیرچه پیش تنیده در حالت استاندارد باید بزرگتر مساوی ۲۸ کیلوگرم در هر متر طول باشد. باید گفت علت وزن بالای تیرچه پیش تنیده نسبت به سایر تیرچه ها این است که تیرچه پیش تنیده در مقطع خود تماماً بتن دارد.
بعضی اوقات این اشتباه به وجود میآید که تیرچه پیش تنیده وزن سقف را سنگین مینماید؛ در صورتیکه این دیدگاه کاملاً غلط است و اتفاقا برعکس، تیرچه پیش تنیده باعث سبک سازی سقف نیز میشود. محاسبات نشان داده است که اگر در یک سقف از تیرچه پیش تنیده استفاده شود، در هر متر مربع تقریبا ۷ الی ۹ کیلوگرم وزن سقف کاهش پیدا میکند .
عملکرد تیرچه پیش تنیده در ساختمان به چه صورت است؟
همانطور که در ابتدای مطالب این صفحه نیز گفته شد، تیرچههای پیش تنیده جایگزین بسیار مناسبی برای تیرچههای خرپایی پاشنه بتنی هستند و وظیفه دارند بارهای وارده به سقف را به تیرهای اصلی منتقل کنند. جالب است بدانید در سازههای بتن آرمه، تیرچهها به صورت یک تیر دو سر سازه طراحی و اجرا میشوند. جهت ایجاد این تیرچه، حداقل سه سانتیمتر پوشش بتنی ضروری است.
تیرچههای خرپایی پاشنه بتنی دارای ضخامت حدود ۴ سانتیمتر هستند. اما پوشش سه سانتیمتری برای این تیرچه مناسب نیست و این مورد تنها یکی از مشکلات استفاده از این نوع تیرچهها است. با این حال، با پیشرفت روزافزون تکنولوژی و افزایش آگاهی طراحان و مهندسان، استفاده از محصولات جدید در دستور کار قرار گرفته است. از این جهت، تیرچههای پیش تنیده امروزه کاربردهای بیشتری نسبت به سایر تیرچهها دارند.
استاندارد بتن چه اهمیتی در ساخت تیرچه پیش تنیده دارد؟
برای تولید تیرچه پیش تنیده صنعتی، محصولات بتن با مقاومت بالا (حداقل رده C35) استفاده میشود. شرکت تیرچه پیش تنیده ایران، با استفاده از طرح اختلاط مخصوص خود، بتن با رده مقاومتی C45 تولید میکند.
در فرآیند تولید بتن پیش تنیده، شرکت تیرچه پیش تنیده ایران از شن و ماسه با دانهبندی مشخص و کنترل شده استفاده میکند. همچنین، از بتن خشک (Non Slamp) استفاده میکند که برای متراکم سازی نیاز به لرزاندن شدید و طولانی مدت دارد. تولید بتن خشک نیازمند استفاده از تجهیزات بچینگ مخصوص است که در حال حاضر تنها تولید کننده این محصول با بتن خشک در شرکت تیرچه پیش تنیده ایران موجود است.
با توجه به نیاز تیرچه پیش تنیده به استفاده از بتن با مقاومت بالا، توصیه میشود که هیچگاه از تولیدکنندگانی که گواهی استاندارد ندارند، این نوع تیرچه را تهیه نکنید. در محصولات بتنی پیش تنیده، بتن تحت فشار قرار میگیرد و تحمل تنش کششی را بدون استفاده از فولاد به عهده دارد. بنابراین، برای اطمینان از مقاومت و کیفیت بتن، نظارت دقیقی باید انجام شود.